زیست دهم را چگونه مفهومی بخوانیم؟

زیست دهم جزو پایه زیست شناسی است و از این کتاب سوالات ترکیبی و مفهومی زیادی با سایر فصل های زیست سال یازدهم و دوازدهم طراحی می شود.

دورنمای کلی مواردی که دانش آموزان در ارتباط با زیست دهم باید یاد بگیرند:

از هر فصل زیست دهم چند سوال در کنکور سال های گذشته طرح شده است؟

طبق جدول زیر می باشد.

 چند نکته در مورد بودجه بندی زیست دهم:

• تعداد سوالات ترکیبی به طور حدودی است چون گاها در کنکور سوالی طراحی می شود که هر گزینه مربوط به یک فصل است و نمی توان خیلی دقیق گفت از یک درس حتما این تعداد سوال ترکیبی طراحی می شود.
• این بودجه بندی هر ساله بین فصول مختلف زیست دهم متغییر است.
• از این کتاب در کنکور سوالاتی مستقل و بیشتر سوالاتی به صورت ترکیبی با کتاب زیست یازدهم و دوازدهم طراحی می شود.

روش عمومی مطالعه زیست شناسی سه پایه

روشی که برای مطالعه همه کتاب های زیست شناسی باید بدانید شامل موارد زیر است:

1. پیش خوانی قبل از تدریس معلم: شما باید چارچوب ذهنی داشته باشید که بدانید دبیر یا مولف کتاب از این فصل و یا حتی از این خط کتاب قرار است به چه نکته ای برسد.
2. درس هر روز را همان روز بخوانید: اگر درس هر روز را همان روز بخوانید قطعا برای مرور زمان کمتری از شما هدر می رود و مطلب به خوبی در ذهن شما حک می شود.
3. مهمترین منبع: بهترین منبع در انتها برای به خاطر سپردن شکل ها و یادگیری مطالب کتاب درسی است، پس سعی نکنید به فکر کتاب جایگزینی برای آن باشید.
4. مرور زیاد: عملا زیست شناسی درس فراری است و اگر آن را مرور نکنید نمی توانید در این درس موفق باشید.
5. نکات مهم هر تست: دفتری جداگانه برای یادداشت برداری نکات یادگرفته از تست آموزشی خود داشته باشید

علت: خیلی از تعاریف و گزینه ها در کنکور تکراری هستند و شما باید آن ها را بلد باشید.

6. سه اصل مهم در زیست را فراموش نکنید:

7. قیدهای مختلف را با رنگ های مختلف مشخص کنید:

بیشتر بخوانید: زیست را بالای 90 درصد بزنید.

ترتیب مطالعه زیست شناسی

• روخوانی
• درسنامه + تست ملایم: بعد خواندن درسنامه کتاب یا منبع آموزشی خود یک سری تست های سطح ساده را حل می کنید و به سراغ مرحله بعدی می روید.
• تطبیق: تست را با کتاب درسی تطبیق می دهید تا متوجه شوید طراح سوال از کدام قسمت های زیست بیشتر سوال طرح کرده و چگونه دیدی به متن دارد (نگاه طراح سوال)، ادبیات خود کتاب درسی را یاد بگیرید.
• تست زمان دار حل کنید.
• زمان مرور را یادداشت کنید: بعد از هر مرور زمان آن را یادداشت کنید تا در زمان جمع بندی اطلاع کافی از زمان مورد نیاز داشته باشید و متناسب با آن برنامه ریزی کنید.
• زمان خلاصه نویسی: زمان خلاصه نویسی بعد از تسلط شما در دروس مختلف زیست شناسی است، یعنی ابتدا باید بر روی مباحث تسلط پیدا کنید و سپس شروع به خلاصه نویسی مطالب کنید.

آیا درست است برای مرور و تکرار مطالب فقط خلاصه ها خوانده شود؟

برای درسی مانند زیست دین و زندگی هر چه تعداد دفعات مطالعه متن کتاب درسی بیشتر باشد یادگیری بیشتر است و در هر بار نکات و ارتباط جدیدتری را پیدا می کنید، خلاصه نویسی شما برای مرور سریع و دسته بندی کردن مطالب است اما بعد هر تست و حتی در انتهای تسلط باید دقیق متن کتاب و قیدهای آن را بخوانید.

چه موردی در یادگیری زیست شناسی معجزه می کند؟

تکرار و مرور زیاد مطالب.

شکل کتاب درسی را قورت دهید: شکل ها را به خوبی یاد بگیرید، برای تفهیم مطالب می توانید از شکل های دیگر استفاده کنید اما در نهایت به کتاب برگردید و همان شکلی که در کتاب درسی قرار دارد را به خوبی یاد بگیرید و حتی چند بار آن را رسم کنید.

یک اشتباه متداول در این درس: یادگیری مفهومی زیست دهم از طریق مطالعه خارج درسی اتفاق نمی افتد متاسفانه بعضی منابع آموزشی از بحث کتاب درسی خارج می شوند و نکاتی خارج از چارچوب کتاب درسی را آموزش می دهند، بلکه باید تلاش شود موضوع و مبحث مورد نظر ساده سازی شود.

روش تخصصی مطالعه زیست سال دهم

ماهیت زیست سال دهم: ماهیت این درس حفظی – مفهومی است.

بیشتر سوالاتی که از این کتاب طراحی می شود به چه صورت است: به صورت ترکیبی با سایر فصل ها.

• این کتاب را برای خود تدریس کنید و نکات خط به خط کتاب درسی را یاد بگیرید، ارتباط بین متن و اشکال را بیابید و توضیح هر شکل را کنار آن بنویسید.
• دید طراح گونه به این کتاب پیدا کنید: برای یافتن دید طراح گونه باید در تست آموزشی به مطالب زیر دقت کنید:

• به افعال دقت کنید: بعضی جملات کلی هستند شما هم باید دید کلی و هم دید جزئی داشته باشید.
• مثال های نقض کننده را بشناسید و جداگانه یادداشت کنید،
  به طور مثال: کرم خاکی ساده ترین دستگاه گردش بسته را دارد و کرم خاکی معده ندارد.

سوال) همه موجوداتی که دستگاه گردش بسته دارند معده دارند؟ این مثال و کرم خاکی نقض می کند.

چقدر زمان برای یادگیری زیست دهم و کسب درصد بالا از این کتاب نیاز است؟

مطالعه روزانه 1 و نیم تا دو ساعت در ابتدای شروع و سپس حداقل هفته ای 5 تا 6 ساعت زمان برای حل تست های ترکیبی و مرور کتاب زیست دهم.

بهترین روش خلاصه نویسی برای این کتاب: حاشیه نویسی + دسته بندی مطالب به صورت نمودار.

شناخت کلمات شبیه به هم: در این کتاب با یک سری کلمات شبیه به هم برخورد می کنید تفاوت و معنی هریک را بدانید، به طور مثال:

کوتیکول – کیتین – کراتین – کراتینین.

یادگیری نکات زیست: یادگیری نکات زیست در قالب تست به شما کمک زیادی می کند، سعی نکنید تمامی نکات یک درس را در آموزش یاد بگیرید بلکه خیلی از نکات را باید در قالب تست یاد بگیرید.

مرور این کتاب باید به صورت مطالعه خلاصه ها و مطالب حاشیه نویسی شده و سپس حل تست و یادداشت کردن نکات جدید باشد. بعد از حل تست زمان آن رسیده تست را با کتاب درسی تطبق دهید و فکر طراح را بخوانید.

از کتاب زیست دهم با کدام فصل ها سوالات ترکیبی طراحی می شود؟

نکات فصل به فصل برای یادگیری مفهومی زیست دهم

پیشنهاد ما این است ابتدا یک دور زیست دهم را بخوانید و سپس نکات گفته شده در این پست را یادداشت کنید و طبق آن عمل کنید.

قبل از شروع زیست دهم:

1. در مورد سلول، غشاء، اندامک ها، هسته هرچه لازم است یاد بگیرید.
2. درمورد مونوساکارید ها، پروتئین و لیپید و کربوهیدرات مطالعاتی داشته باشید.
3. تفاوت تاژک و مژک را یاد بگیرید.

فصل اول: زیست شناسی دیروز، امروز، فردا

1. اینکه تا به الان از این فصل سوالی به صورت مستقل و ترکیبی طراحی نشده دلیل نمی شود که نسبت به این فصل بی اهمیت باشید، ممکن است در سال بعد این فصل مورد توجه طراحان سوال قرار بگیرد.

2. این فصل اصلا حفظی نیست و باید مفهومی و عمیق آن را یاد بگیرید، در قسمت زیر نحوه عمیق خواندن یک جمله فوق العاده ساده را در این فصل بررسی می کنیم:

منظور از عمیق خواندن این فصل:

به طور مثال در کتاب گفته شده است نوزاد کرمی بعد خروج از تخم در زیر برگ قرار دارد.

             طراح سوال چگونه دانش آموز را گمراه می کند:

• پروانه مونارک ابتدا کرم است؟ غلط نوزاد کرمی شکل است، ولی کرم نیست.
• نوزاد کرمی شکل بعد خروج از تخم روی برگ قرار می گیرد؟ غلط  زیر برگ.

3. دسته بندی مطالب سطوح مختلف حیات: جدولی رسم کنید و ویژگی سطوح مختلف حیات را مشخص کنید، به طوری که بعدا به راحتی تشخیص دهید کدام سطح تنوع جانداری بیشتری دارد، کدام سطح دارای آب و هوای متفاوتی است.

4. موارد نقض همه ویژگی سلول: در سوالاتی که درمورد ویژگی همه ی سلول ها صحبت کرده اند، سه سلول را همیشه مدنظر داشته باشید: باکتری – پارامسی – گلبول قرمز.

5. مراحل را به ترتیب یاد بگیرید: 1- مراحل بلوغ پروانه مونارک 2- مراحل تولید گازوییل زیستی.

فصل دوم: گوارش و جذب مواد

1. دسته بندی مطالب: در این فصل دسته بندی مطالب اهمیت زیادی دارد، به طور مثال در مورد هر بافت همه اطلاعات را در قسمتی جداگانه دسته بندی کنید، هرچه در گفتار اول بهتر مطالب را دسته بندی کرده باشید در گفتارهای بعدی سوالات ترکیبی را بهتر جواب می دهید، به طور مثال دستگاه عصبی را تقسیم کنید به دستگاه عصبی مرکزی و محیطی و اطلاعات هریک را جداگانه بنویسید.
2. مطالب را به صورت مقایسه ای یاد بگیرید: به طور مثال تفاوت بافت پوششی و پیوندی – تفاوت غشاء پایه و غشا یاخته – مقایسه تفاوت های کانال ها و پمپ ها – تفاوت اسفنکتر های داخلی و خارجی.

3. قسمت ساختار و عملکرد لوله گوارش: ابتدا اجزا هر ساختار را به صورت تکی یاد بگیرید و سپس به صورت ترکیبی مراحلی که غذا طی می کند با اتفاقاتی که برای آن می افتد، آنزیم هایی که بر آن اثر می کند را به صورت ترکیبی بررسی کنید.

4. بیماری ها و تشخیص آن: قسمتی که در پایان هر گفتار مربوط به بیماری ها و تشخیص آن است را در برگه ای جداگانه بنویسید و در پایان فصل علامت هر بیماری و مشکل آن را مقایسه کنید.

5. اگر گفتار یک و دو این فصل را به خوبی یاد نگرفته اید وارد گفتار سه که جذب مواد و تنظیم فعالیت دستگاه گوارش است نشوید.

6. جایگاه اجزای دستگاه گوارش در بدن و نسبت به بقیه اعضا را یاد بگیرید، مثلا جایگا معده نسبت کلیه.

7. لایه های مختلف اجزای لوله گوارش را از داخل به خارج و از خارج به داخل یاد بگیرید.

فصل سوم: تبادلات گازی

• قبل از شروع این فصل نوع بافت موجود در نای و کیسه های هوایی را به خوبی یاد بگیرید.
• ماهیچه های موثر در دم و بازدهم را هرکدام به صورت جداگانه بررسی و دسته بندی کنید.
• مسیری که اکسیژن و دی اکسید کربن طی می کنند را به صورت کلی همراه با جزئیات هر قسمت یاد بگیرید.
• در انتها روش حمل گازهای تنفسی در خون را در برگه ای جداگانه جمع بندی کنید و این برگه ها را دائما مرور کنید.

فصل چهارم: گردش مواد در بدن

• این فصل چهار گفتار دارد که از آن سوالات زیادی در کنکور طراحی می شود: به ترتیب در این فصل ابتدا در مورد قلب به عنوان مهمترین عضو صحبت می کند و بعد در مورد رگ ها و سپس در مورد خون و در نهایت سیستم گردش مواد در سایر جانداران صحبت می شود.
• یادگیری مسیر عبور و مراحل: در این فصل نیاز است ترتیب مراحل و مسیر عبور خون را در هر قسمت یاد بگیرید.

• در مورد دریچه ها: جنس دریچه های قلب و شباهت ها و تعداد قسمت های هر کدام را جدا گانه یاد بگیرید.

• صدا های مربوط به قلب

• انواع گره های قلبی: نوع تار ماهیچه هر گره نوع انقباض.

فصل پنجم: تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد

1. انواع محیط در جانداران را ابتدا دسته بندی و مشخص کنید.
2. دستگاه دفع ادرار را هرکدام به صورت جداگانه با نوع بافت آن بررسی کنید و سپس مسیر را به صورت کامل و ترکیبی یاد بگیرید.
3. از مهمترین بخش این فصل نفرن و عملکرد هر قسمت آن است، به صورت کامل آن را یاد بگیرید و حتما دقت کنید لوله جمع کننده ادرار جزو نفرون نیست، این قسمت جزو بخش های مورد علاقه طراحان کنکور است.
4. اجزا و قسمت های مختلف کپسول بومن و نفرون را به صورت مقایسه ای یاد بگیرید، طراحان سوال به ویژگی پودوسیت اهمیت زیادی می دهند.
5. این فصل با فصل دوم و همچنین با فصل گردش مواد سوالات ترکیبی زیادی دارد.

فصل های مربوط به زیست گیاهی در زیست دهم

دو فصل از این کتاب برای آشنایی شما با ساختار گیاه و طریقه جذب و دفع مواد در گیاهان و روش حفظ گیاهان و سازش با محیط  قرار داده شده است.

• زیست گیاهی سال دهم و یازدهم و دوازدهم حدود 20 درصد سوالات کنکور را شامل می شود.
• ویژگی های یاخته گیاه را از همان ابتدا به صورت مفهومی یاد بگیرید تا بعدا بتوانید این ویژگی را برای نمونه های مختلف استفاده کنید.نوع دیواره، توانایی تقسیم یاخته، داشتن یا نداشتن پروتوپلاست، داشتن یا نداشتن سبزینه.

پاسخ سوالات رایج دانش آموزان درباره زیست دهم

من تست زمان دار کار می کنم سرعتم خیلی پایینه چیکار کنم؟

سلام اگر تسلط شما بر روی دروس خوب است و زمان شما بخاطر عدم تسلط هدر نمی رود، به مرور با حل تست زیاد سرعت تست زنی شما نیز بیشتر می شود و درصد زیست دهم افزایش پیدا می کند، اما اگر بر روی یک تست زمان زیادی را می گذارید شما نکته درس را خوب یاد نگرفته اید و دوباره باید درسنامه خود را بخوانید.

 فصل اول زیست دهم توی کنکور چطوری ازش سوال طراحی میشه؟

سلام امکان اینکه از این فصل به صورت مستقل سوالی طراحی شود کم است و اگر سوالی طراحی شود به صورت ترکیب با سایر فصل ها است، همچنین این فصل بیشتر در سوالات تشریحی و امتحانات نهایی مورد اهمیت است تا در کنکور.

من توی خوندن بعضی سوالات زیست واقعا گیج میشم با اینکه اون فصل و خوب خوندم ولی نمیدونم هدف سوال چیه؟ چیکار کنم؟

در واقع هدف طراحان سوال گیج و مبهوت کردن داوطلبان کنکور از طریق طولانی کردن سوالات است، شما در هنگام خواندن صورت سوال ابتدا باید هر قسمت را که خواندید آن را ترجمه و کوتاه کنید و سپس به سراغ قسمت بعدی بروید، در واقع به یکباره سوال را نخوانید سوال را به قسمت های کوچک تبدیل کنید و جواب هر قسمت را بدهید و سپس به سراغ قسمت بعدی بروید.

من خیلی اشتباه توی زیست دارم زیست دهم و خوندم اما موقه آزمون فکر می کنم جوابم درسته در صورتی که اشتباه جواب دادم؟

علت پاسخ اشتباه در این سوالات تستی مربوط به این کتاب به چند دلیل است:

1) عدم تسلط کافی در مفهوم دروس.

2) عجله در پاسخ گویی به سوال به عدم توجه به کلمات ریزی که در صورت سوال یا گزینه ها مفهوم جمله را تغییر می دهد.

3) عدم درک صحیح سوال.

4) عدم درک مفاهیم مربوطه.

نیاز است فصل های تست خیز را برای امتحانات نهایی و کنکور بیشتر بخوانیم؟

تلاش خود را کنید همه فصل ها را به خوبی یاد بگیرید، زیست دهم به عنوان زیست پایه است و ضعف در آن تا پایان کنکور در این درس با شما می ماند، نکته دوم این است اگر دقت کنید فصلی که بارم بیشتری دارد مباحث و مطالب بیشتر و سنگین تری دارد پس اینگونه نیست یک فصل با حجم کم مطالب بارم زیادی را به خود اختصاص داده باشد، چون زیست قابلیت سوال ترکیبی را دارد فصل های مستقل در اولویت باشد بهتر است.